Bir Garip dönem… - H. SAYIM ÖZSELİMOĞLU

İnsan özgürlüğünün gelişmesini beklerken, birde ticari alanda kısıtlamaların gelmesi ekonomide bir garip dönemin yaşanmasına neden oluyor.  Pazara gidenlerin fiyatları gördüğü bir yaşanan gerçekliktir. Yılbaşında 1 kilo elma ve armut, 3 TL. iken bugün 8 ile 10 TL. ’ye satılıyor. Limon 3 TL. iken bugün 8-10 TL. ’ye satılıyorsa birilerinin olaylara tek gözle baktığını anlarım.Para basarak Türk lirası bolluğu yaratıp, faizleri düşürüp, enflasyonun altında tutarak, bireysel müşterileri borsaya yönlendirmek, sanki suskun kişilere borsaya buyurun demek oldu. Söyleneni işitmeme yolundaki tavrını, devletin yönlendirmesi ile bozan küçük tasarrufçu parasını kaybetmemek için gayret ederken, bütün yollar dikenli, açık olan; yönlendirilen yola saptılar. Uyandıklarında tatlı bir rüya görmek umuduyla…

Serbest ekonomik piyasa çeşitli yöntemler ile borsaya yöneldi. Dövizin çeşitli yollarla yükselmesi engellendi. Altının onsu yükseliyor. Gram altın ise doların düşmesi neticesinde yatay gözüküyor. Hesapta olmayan ise dışarıya döviz borcu olanların ne yapacağıdır. Biz her zaman ekonomi kitaplarının garanti çözüm yolu olan, üretimin artmasını gerçek çözüm olarak görüyoruz.

Korona virüsü nedeniyle; bütün Dünya ekonomileri küçülüyor. İşsizlik her yerde artıyor. Yeni iş yeri açılmıyor. Yeni iş yeri kapamaları bekleniyor. Özellikle bankalar bacağında küçülmeler, şube kapama ya da eleman çıkarılması kaçınılmaz. AVM’ lerdeki mağazaların eleman çıkarması, kahve, bar, restaurant gibi yerlerin kapanmaları gündemde. Bu gibi yerlerde kayıt dışı çalışan elemanlar işsizliği derinleştiriyor. İnşaat sektörü de sezon açamıyor. Turizm durağan, işler muallakta. Korona virüsünün tek yaradığı taraf internet kullanıcıların artması oldu. 

Her 4 TL kartlı ödemenin 1 TL'si internetten gerçekleşti

Olağanüstü günler yaşadığımız bu dönemde internetten kartlı ödemeler hızlı yükselişini sürdürdü. İnternetten kartlı ödeme tutarı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 13 artarak 16 milyar TL'ye ulaştı. İnternetten kartlı ödemelerin toplam kartlı ödemelerdeki payı da yüzde 24 ile rekor seviyeye ulaştı. Yani nisan ayında her 4 TL kartlı ödemenin 1 TL'si internetten gerçekleşti.

 
                                                                                                                                      Tablo 3: İnternetten Kartlı Ödeme Tutarı (Milyar TL) Gelişimi

Ödemelerini internetten yapmayı tercih eden kart kullanıcı sayısı da artışını sürdürdü. Nisan ayında 18 milyon farklı kart ile internetten ödeme yapılırken 2 milyon kartın ise ilk kez internetten ödemelerde kullanıldığı görüldü. Bir önceki ay da 3 milyon adet kartın ilk kez internetten kartlı ödemelerde kullanıldığı düşünüldüğünde, pandemi döneminde 5 milyon kartın internetten ödemeler ile tanıştığı görüldü.